Takendiscussie

Bij de start van deze raadsperiode heeft de raad besloten ruim € 11 miljoen te investeren in de gemeentelijke organisatie. Om dit te kunnen betalen heeft de raad een bezuinigingsopdracht van € 11,6 miljoen gegeven aan het college. Dit wordt de ‘takendiscussie’ genoemd. De bezuiniging is voor een groot deel ingevuld met meevallers en extra inkomsten van het Rijk. Daarnaast bespaart de gemeentelijke organisatie ook geld. Zo blijven de gevolgen voor de stad zo klein mogelijk. Het college ontkomt er niet aan om ook op taken te besparen. Deze staan in het raadsvoorstel in tabel 1. In het raadsvoorstel worden alle besparingen toegelicht. Met deze voorstellen hebben we een pakket aan maatregelen van circa € 11,6 miljoen. Deze taakstelling is dus volledig ingevuld. Het college rapporteert via de bezuinigingsmonitor elk kwartaal over de voortgang.

We praten al enkele jaren met elkaar over de uitvoeringskracht van de gemeentelijke organisatie.

We hebben dit in 2022 uitgewerkt in het rapport ‘De Toekomstbestendige Organisatie’.

Op basis van dit rapport heeft u hier in de Programmabegroting 2023 ongeveer € 13 miljoen per jaar voor beschikbaar gesteld. Omdat hierin ook incidenteel geld zit, gaat het vanaf 2026 om structureel ruim € 10 miljoen. Dat was nodig om de slagkracht en toekomstbestendigheid van de gemeentelijke organisatie te verbeteren. Onze stad groeit, maar de organisatie is niet altijd meegegroeid. Daarom hadden we te weinig personeel om alle taken goed uit te voeren. In het rapport hebben we beschreven welke investeringen nodig zijn om ambities, beschikbare middelen en de uitvoeringskracht van de organisatie beter in balans te krijgen.

De grootste problemen speelden rondom digitalisering, sociaal herstel, klimaattaken en openbare orde en veiligheid. Zo is er de komende jaren een grote investering nodig voor de benodigde digitalisering. Ook investeren we geld in de uitvoering van onze wettelijke klimaattaken, al voordat het Rijk met geld richting gemeenten kwam.

Verder hebben we gezien dat sociaal herstel een belangrijk aandachtspunt is. Daarom hebben we gericht geïnvesteerd in de Wmo, wijkteams, ons welzijnswerk en de toegangsrol voor de jeugdhulp. En door de groei van onze stad is onze veiligheid onder druk komen te staan. Om hier een inhaalslag te maken hebben wij extra ingezet op toezicht, handhaving, georganiseerde criminaliteit en ondermijning. We hebben hiermee geïnvesteerd in de toekomst. Dat doen we, zodat Almere een veilige en leefbare stad kan blijven.

Om dit te kunnen betalen hebben we de uitwerkingsopdracht ‘takendiscussie’ geformuleerd

Om de kosten van de toekomstbestendige organisatie te dekken, is in het coalitieakkoord afgesproken dat programmabudgetten zouden worden ‘omgekleurd’ naar organisatiebudget. Daarbij werd gedacht aan gemeentelijke taken, activiteiten en uitgaven die weinig meerwaarde opleveren voor de stad of niet meer passen bij nieuwe ambities van college en raad.

Medio 2023 werd duidelijk dat de opbrengst van een kritische doorlichting van gemeentelijke taken onvoldoende opgeleverd had. Bovendien bleek dat bijna elke maatregel directe of indirecte negatieve gevolgen kan hebben voor de stad of voor de organisatie. In de tweede kwartaalrapportage 2023 hebben we u daarom voorgesteld de bezuiniging in 2024 van € 3 miljoen incidenteel terug te draaien ten laste van de buffer. Dit gaf ons de tijd om te komen tot een pakket van voorstellen die beter aan de opdracht voldoet.

We hebben daarbij aangegeven dat we verwachten dat de te maken keuzes desondanks soms onvermijdelijk effect hebben op onze stad, inwoners en bedrijven. We realiseren ons daarbij dat elk voorstel door inwoners en in de politieke context verschillend gewogen zal worden. In de recent door u vastgestelde programmabegroting kondigden we aan dat we in december 2023 met een voorstel komen om € 11,6 miljoen te besparen, zodat u in het eerste kwartaal van 2024 hierover een besluit kunt nemen. Dit hebben we ook toegezegd aan onze toezichthouder, Gedeputeerde Staten van Flevoland. Ook de toezichthouder wil duidelijkheid over de wijze waarop de bezuiniging wordt ingevuld.

In dit raadsvoorstel doen wij u een voorstel om te komen tot het invullen van de bezuiniging. Uiteindelijk is dit geen volledige takendiscussie geworden. We hebben zoveel mogelijk maatregelen verzameld waarmee het effect voor de stad zo beperkt mogelijk blijft en we tegelijk recht doen aan de ingezette noodzakelijke versterking van de organisatie. Deze maatregelen tellen op tot € 11,6 miljoen structureel en bestaan uit:

• Meevallers en toerekening van kosten;
• Hogere inkomsten uit (Rijks)gelden;
• Generieke maatregelen op de organisatie;
• Aanpassingen in de tarieven en belastingen;
• Het verminderen of schrappen van taken.

bedragen x € 1.000